Elektron kredit platforması güzəştli kreditlərə çıxışı asanlaşdıracaq – TƏHLİL

16:40 03-07-2020 579

Qlobal COVID-19 pandemiyası başlayandan Azərbaycanda koronavirus epidemiyası və neftin qiymətinin düşməsi ilə əlaqədar olaraq, biznesə və ictimaiyyətə dəstək, eyni zamanda, Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün mənfi nəticələrin minimuma endirilməsi istiqamətində bir sıra proqramlar həyata keçirilib.

Biznesə dəstək üzrə dövlət siyasətinin aparıcı moderatoru İqtisadiyyat Nazirliyi və onun tərkibində fəaliyyət göstərən Sahibkarlığın İnkişafı Fondudur (SİF). Bu işi optimallaşdırmaq və sahibkarların borc vəsaitlərinə çıxışını asanlaşdırmaq üçün İqtisadiyyat Nazirliyi yeni virtual vasitə - Elektron Kredit Platformasını tətbiq edib.

Azərbaycanda ötən üç aydan çox müddətdə davam edən karantin tədbirləri nəticəsində hökumət vətəndaşların sağlamlığını təmin etmək üçün ölkədə iqtisadi fəaliyyəti məqsədyönlü şəkildə azaltmağa məcbur oldu. İqtisadiyyata dəyən ziyanı minimuma endirmək üçün koronavirus pandemiyası ilə əlaqədar tətbiq olunan karantin məhdudiyyətlərindən ən çox təsirlənən, qeyri-neft sektorunun 20 fəaliyyət istiqaməti üzrə sahibkarlara dəstək verilməsi qərara alınıb. Ümumilikdə, hökumət doqquz biznesə dəstək proqramını həyata keçirmək və itkilərinin bir hissəsini ödəmək üçün 2,5 milyard manat ayırıb. Xüsusilə, iyun ayının sonunda 129 mindən çox sahibkarın bank hesablarına 155 milyon manatdan çox kompensasiya və digər yardımlar köçürülüb.

Eyni zamanda, pandemiyanın milli iqtisadiyyata mənfi təsirini aradan qaldırmağa yönəlmiş dövlət proqramları çərçivəsində müəssisələrə güzəştli kredit vermək imkanları genişləndirilib. Ayrılan vəsaitin böyük hissəsi SİF strukturu vasitəsilə paylanır, bu prosesləri optimallaşdırmaq və sadələşdirmək üçün İqtisadiyyat Nazirliyi Elektron Kredit Platforması (www.e-edf.gov.az) hazırlayıb.

Elektron platforma sahibkarlara qısa müddətdə və heç bir əlavə xərc olmadan dövlət zəmanəti ilə kredidlərin əldə edilməsi və kredit subsidiyalarına çıxış imkanı yaradacaq. Bənzər platformalar ABŞ-da, Avropada və dünyanın bir sıra digər inkişaf etmiş ölkələrində hazırlanıb, istifadə edilir və Azərbaycan postsovet dövlətləri arasında bu effektli vasitəni operativ tətbiq edən ilk ölkələrdəndir.

Yeni elektron resursun təqdimatı zamanı Azərbaycanın İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov qeyd edib ki, platformanın yaradılması sahibkarların borc vəsaitlərinə çıxış imkanlarını daha da asanlaşdıracaq, eyni zamanda kredit müraciətlərinə baxılması və qəbul edilməsi, kredit təşkilatları tərəfindən zəruri təhlillərin aparılması prosesi əhəmiyyətli dərəcədə sürətlənəcək.

Onlayn platforma vasitəsilə sahibkarın ərizə təqdim etməsindən sonra kredit xətti açma icazəsi həm Fond, həm də müvəkkil kredit təşkilatı (agent bank) tərəfindən nəzərdən keçiriləcək.

Bu addım şəffaflıq səviyyəsini artırmaqla yanaşı, müraciətlərə baxılma müddətini 10 günə qədər azaldacaq, eyni zamanda, borc alana şəxsi hesab vasitəsilə müraciətlərə baxılma prosesini izləmək imkanı verəcək. Yəni platformadan istifadə sahibkarlara tez-tez kreditə cəlb etməkdən imtina səbəbi olan müraciətlərin uzun müddət işlənməsi problemini həll etməyə imkan verəcək.

Elektron Kredit Platformasından istifadə mexanizmi son dərəcə sadə və işləkdir. Elektron resurs vasitəsilə ərizə vermə prosesində sahibkarın fəaliyyət sahəsinin pandemiyadan təsirlənən iqtisadi fəaliyyət növləri ilə əlaqəli olub olmadığı avtomatik olaraq müəyyənləşdirilir. Bu sahələrə, xüsusən iaşə sektoru, idman və səhiyyə müəssisələri, bərbərxanalar və gözəllik salonları, turizm agentlikləri, hotellər, istirahət zonaları, bir sıra sənaye sahələri, topdan və pərakəndə ticarət obyektləri (qida və tibbi məhsullar istisna olmaqla), təhsil mərkəzləri, əyləncə məkanları və s. aiddir.

Fəaliyyət növü təsdiqləndikdən sonra dövlət zəmanəti ilə kredit almaq istəyən sahibkar kredit platformasının veb-saytında lazımi məlumatları daxil edir, səlahiyyətli kredit təşkilatını seçir və iş planına uyğun olaraq, kredit məbləğini göstərərək müraciətini təsdiqləyir. Sahibkarlıq subyektinin 200 min manata qədər təcili kreditlə bağlı müraciətinə yeddi iş günü, adi kredit üzrə müraciətinə 10 iş günü müddətində baxılır (kreditin maksimal məbləği - 3 milyon manatdır).

Fəaliyyəti pandemiyadan təsirlənən sahələrlə əlaqəli olan sahibkarlıq subyektinin kreditdən imtina ediləcəyi təqdirdə, tətbiqetmədə və iş planındakı çatışmazlıqlar aradan qaldırıldıqdan sonra səlahiyyətli banka və ya digər kredit strukturuna yenidən müraciət etmək hüququ var.

Güzəştli kredit almaqdan imtina edilməsinin səbəblərinə gəlincə, bunlara əsasən kreditin ödənilməsində 60 gündən artıq müddətdə gecikmələr, məhkəmə məhdudiyyəti, vergi məhkəməsi və bir sıra digər səbəblər daxildir - tam siyahı İqtisadiyyat Nazirliyinin saytında yerləşdirilib.

Eyni zamanda, borc götürənin müraciətlərinə eyni zamanda həm bank, həm də SİF tərəfindən baxılması, həm də strukturunda müraciətlərin qiymətləndirilməsində hər cür sui-istifadə və qərəzli halların aradan qaldırılmasına, bütün sahibkarlar üçün şəffaf və bərabər şəraitin yaradılmasına kömək edir.

Ümumiyyətlə, bəzi ekspertlərin fikrincə, Elektron Kredit Platformasının tətbiqi sahibkarlar üçün güzəştli kreditlərə şəffaf, rahat və sürətli çıxış imkanı yaradıb. Beləliklə, yeni vasitə ölkədə iqtisadi fəallığın daha da artmasına və iqtisadiyyatın təsirlənmiş sahələrinin sürətli bərpasına kömək edir.

Xəzər Axundov